Długofalowe skutki cukrzycy – rola kwasu alfa-liponowego i benfotiaminy w kontekście polineuropatii cukrzycowej

PRZEGLĄD TEMATÓW

Długotrwale utrzymujący się zbyt wysoki poziom cukru we krwi (hiperglikemia) jest przyczyną typowych powikłań cukrzycy oraz długoterminowych poważnych skutków dla zdrowia. Jedną z nich jest polineuropatia cukrzycowa, w przebiegu której dochodzi do obumierania nerwów obwodowych odpowiedzialnych za doznania czuciowe (np. w obrębie stóp), ruch i regulowanie pracy narządów. Inne powikłania cukrzycy mogą prowadzić do amputacji kończyn (stopa cukrzycowa) lub wystąpienia objawów miażdżycy, takich jak zawał serca lub udar, niewydolność nerek lub utrata wzroku. W tym artykule dowiesz się, co wywołuje długofalowe powikłania cukrzycy i jak im zapobiegać poprzez wczesne rozpoczęcie przyjmowania biofaktorów: benfotiaminy i kwasu alfa-liponowego.

Witamina B1, inaczej tiamina, odgrywa bardzo ważną rolę w profilaktyce przewlekłych powikłań cukrzycy, szczególnie polineuropatii cukrzycowej. Niedobór tiaminy wywołuje zaburzenia metabolizmu węglowodanów, w efekcie których w organizmie gromadzi się nadmierna ilość szkodliwych produktów rozpadu cukrów, czyli AGE. Zaawansowane produkty glikacji (AGE) zaburzają funkcjonowanie układu nerwowego i mogą wywoływać i nasilać polineuropatię cukrzycową. Przyjmowanie odpowiednio zbilansowanej ilości tiaminy pomaga ustabilizować poziom AGE krążących we krwi poprzez wzmocnienie określonych szlaków metabolizmu glukozy i ograniczenie ilości wytwarzanych AGE. Ten mechanizm działania chroni nerwy przed trwałym uszkodzeniem. Niedobór witaminy B1 można uzupełnić, przyjmując pochodne tiaminy. Wyniki badań wskazują, że rozpuszczalna w tłuszczach benfotiamina, prekursor witaminy B1, bardzo dobrze się wchłaniania i hamuje tworzenie szkodliwych produktów rozkładu cukrów. W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie Bad Kissingen wykazano, że benfotiamina łagodzi ból nerwowy i poprawia funkcję nerwów czuciowych, a pacjenci przyjmujący benfotiaminę intensywniej odczuwali łagodne bodźce czuciowe, np. wibracje, w porównaniu z grupą kontrolną pacjentów przyjmujących placebo. 

Osoby z grupy wysokiego ryzyka polineuropatii cukrzycowej powinny stosować dietę bogatą w witaminy z grupy B. Najlepszym źródłem tiaminy są produkty pełnoziarniste, takie jak płatki owsiane i chleb razowy. Najwięcej tiaminy zawiera zewnętrzna warstwa ziaren różnych zbóż. Należy więc unikać produktów z białej mąki, która jest pozbawiona tego składnika. Dużo witaminy B1 znajdziemy w ziarnach słonecznika i w warzywach strączkowych, takich jak groch, które zawierają wiele innych cennych składników. Kolejnym źródłem witaminy B1 jest wieprzowina i ryby takie jak gładzica lub tuńczyk, i inne produkty.

Niedobory biofaktora (na przykład witaminy B1) trudno wyrównać samą dietą. Jest to szczególnie trudne u osób, które z różnych powodów nie mogą przyjmować odpowiednio zbilansowanej diety ze względu na stresujący tryb życia, przebywanie w domu opieki lub brak kontroli nad jadłospisem. W takich przypadkach warto rozważyć suplementację benfotiaminy (witaminy B1). Przyjmowanie dodatkowej dawki benfotiaminy może wpłynąć na skuteczniejszą profilaktykę poważnych skutków jej niedoboru.

Kwas alfa-liponowy nie jest witaminą, ale rozpuszczalnym w wodzie i tłuszczu siarkowym kwasem tłuszczowym, który organizm potrafi samodzielnie wytwarzać. Bierze udział w wewnątrzkomórkowym procesie produkcji niezbędnej do życia energii w mitochondriach. Wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i detoksykujące, ponieważ łączy się z różnymi wolnymi rodnikami i metalami ciężkimi. Ponadto wspomaga regenerację innych przeciwutleniaczy, takich jak witamina C, witamina E i biofaktor Q10, przywracając ich potencjał antyoksydacyjny. Kwas alfa-liponowy rozpuszcza się w wodzie i w tłuszczach, może więc przenikać do wszystkich komórek i płynów ustrojowych, a nawet przekraczać barierę krew-mózg.

W badaniu z 2008 r. wykazano, że krótkotrwała terapia kwasem alfa-liponowym może wpływać na złagodzenie objawów polineuropatii cukrzycowej. W badaniu NATHAN II w grupie pacjentów przyjmujących kwas alfa-liponowy po czterech latach terapii zaobserwowano poprawę czynności układu nerwowego w badaniach neurologicznych oraz złagodzenie niektórych objawów neuropatii. Silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne kwasu alfa-liponowego zwiększają skuteczność wiązania wolnych rodników, co obniża obciążenie układu krwionośnego i nerwowego. Wspomniane działanie przekłada się na obniżenie ryzyka groźnych długofalowych skutków uszkodzenia naczyń krwionośnych, takich jak miażdżyca, zawał serca i udar. Kwas alfa-liponowy można stosować zarówno w leczeniu objawów (np. łagodzeniu bólu i objawów parestezji), jak i w celu zatrzymania progresji choroby.

© 2016 Woerwag Pharma Polska Sp. z o. o. - Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia produktów leczniczych. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Przed użyciem produktów leczniczych prezentowanych na stronie pacjent musi skonsultować się z lekarzem i farmaceutą oraz zapoznać się z informacją dołączoną do leku. Pełne informacje dotyczące produktów leczniczych prezentowanych na stronie internetowej znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz w ulotce dołączonej do produktu leczniczego. Proszę również zwrócić uwagę na informacje dotyczące praw autorskich.