Profilaktyka schorzeń wątroby

Wątroba to niezwykle ważny narząd. Anatomicznie należy do układu pokarmowego, jednak dzięki funkcjom fizjologicznym wspiera działanie całego organizmu. Do jej najważniejszych zadań należy metabolizm i przemiana składników pokarmowych – węglowodanów, tłuszczy i białek, a także toksyn i leków, które dostają się do naszego organizmu i to nie tylko drogą doustną, ale również na przykład wziewną. Z tego powodu jej kondycja w dużym stopniu zależy od naszego trybu życia i tego, jak obciążamy ten narząd. Dla wątroby nieprzyjazne jest przede wszystkim tłuste, ciężkostrawne, smażone jedzenie, nadużywanie alkoholu i innych używek, przewlekłe stosowanie leków, a także niedożywienie. Osobami bardziej narażonymi na problemy z wątrobą są również osoby otyłe i chorujące na cukrzycę i inne zaburzenia metaboliczne.

Mimo iż wątroba to niezwykle odporny narząd, który w przypadku niewielkich uszkodzeń ma zdolność odbudowywania się i odzyskiwania swoich funkcji. Pozwala to m.in. na wykonanie przeszczepu od żywego dawcy, w przypadku którego pobiera się tylko jeden płat. Jednak zdolności regeneracyjne tego narządu nie są nieograniczone i w przypadku stałego narażenia na czynniki niszczące jego funkcjonowanie zaczyna być nieprawidłowe.

PRZEGLĄD TEMATÓW

Profilaktyka schorzeń wątroby

Odpowiednia profilaktyka, mająca na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania wątroby, to przede wszystkim stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety. Powinniśmy unikać ciężkostrawnych, smażonych i wysoce przetworzonych potraw (zawierających m.in. hormony, pestycydy, a także duże ilości konserwantów). Należy wyeliminować z diety również nadmiar tłuszczy, przede wszystkim tych pochodzenia zwierzęcego.

Dla wątroby najzdrowsze są potrawy gotowane lub przygotowywane na parze, powinny się składać przede wszystkim z warzyw i owoców, a w diecie należy uwzględnić również duże ilości wody. Podczas gotowania można skorzystać z przypraw wspomagających procesy trawienne, np. kminku, oregano, tymianku czy majeranku.

Pacjentami bardziej narażonymi na schorzenia wątroby są osoby otyłe, chorujące na cukrzycę i inne choroby metaboliczne, dlatego specjaliści zalecają normalizację masy ciała oraz odpowiednie badania profilaktyczne. Niebezpieczne dla wątroby jest jednak również niedożywienie.

Bardzo szkodliwe dla wątroby są też leki, dlatego nie powinno się ich stosować bez ważnej przyczyny. Niewskazane jest nadużywanie alkoholu oraz innych używek, jak na przykład palenie papierosów.

Do elementów profilaktyki można zaliczyć również stosowanie odpowiednich preparatów ochraniających wątrobę i wpływających na jej regenerację, np. sylimaryny. Takie postępowanie zalecane jest przede wszystkim u osób ze znanym ryzykiem chorób wątroby lub takich, które są obecnie w okresie rekonwalescencji. Warto pomyśleć też o ochronie pod postacią szczepionek przeciwko chorobom wirusowym wątroby oraz o częstych badaniach przesiewowych.

profilaktyka schorzeń wątroby

Naturalne preparaty ochraniające wątrobę

W leczeniu i profilaktyce schorzeń wątroby stosuje się różne preparaty pochodzenia naturalnego. Do najczęściej polecanych należą te zawierające sylimarynę, fosfolipidy, pochodne kwasu ursodeoksycholowego, ostrokrzew paragwajski oraz cykorię. Większość z nich ma przede wszystkim właściwości ochronne, część działa też regenerująco, żółciopędnie, niektóre łagodzą również świąd będący jednym z objawów choroby wątroby.

Obecnie popularne są preparaty zwierające fosfolipidy (najczęściej pochodzące z soi), które po podaniu doustnym wbudowują się w błonę komórkową hepatocytów (komórek wątroby) i dzięki temu mogą wpływać na ich regenerację. Zwykle podawane są one w stanach po uszkodzeniu wątroby, np. u osób nadużywających alkoholu oraz przyjmujących przewlekle leki.

Równie często polecanymi preparatami są te zawierające otrzymywaną z ostropestu plamistego sylimarynę. Jej działanie polega zarówno na ochronie wątroby przed czynnikami uszkadzającymi, jak i na pobudzaniu uszkodzonych komórek do regeneracji. Sylimaryna działa również przeciwzapalnie.

Oczywiście samo stosowanie opisanych preparatów nie jest wystarczające, aby ochronić wątrobę przed uszkodzeniami. Należy pamiętać także o zasadach profilaktyki, przede wszystkim tych związanych ze zdrowym trybem życia i stosowaniem odpowiedniej diety. 

Sylimaryna i ostropest plamisty – rola w leczeniu i profilaktyce schorzeń wątroby

Ostropest plamisty to pochodząca z rejonu Morza Śródziemnego roślina, którą uprawia się na terenie całej Europy. Jej owoce są źródłem sylimaryny – cennej substancji, a tak naprawdę kompleksu flawonolignanów (najważniejsza z nich jest sylibinina), które wykorzystywane są w profilaktyce i leczeniu schorzeń wątroby. Działanie sylimaryny związane jest z łączeniem się jej cząstek z komórkami wątroby.

Sylimaryna i ostropest plamisty – rola w leczeniu i profilaktyce schorzeń wątroby

W ten sposób nie dopuszcza ona do oddziaływania toksyn i chroni wątrobę przed ich szkodliwym wpływem (sylimaryna może zapobiec zniszczeniom wywołanym nawet przez tak silne toksyny, jak te obecne w muchomorze sromotnikowym). Poza tym sylimaryna wpływa również na pobudzenie zniszczonych komórek do regeneracji oraz działa przeciwzapalnie.

Dobroczynne działanie sylimaryny zostało udokumentowane w badaniach klinicznych, w których wykazano nie tylko jej skuteczność, ale i bezpieczeństwo stosowania nawet w długotrwałej terapii. Substancja ta nie wykazuje interakcji z innymi lekami, nie zaobserwowano również działań niepożądanych związanych z jej przyjmowaniem.

Ze względu na opisywane właściwości preparaty zawierające wyciąg z ostropestu plamistego są obecnie zalecane zarówno jako leczenie osłonowe przy stwierdzonych czynnikach ryzyka rozwoju chorób wątroby, jak i jako terapia wspomagająca w ciężkich uszkodzeniach tego narządu.

Jaka jest różnica między lekiem a suplementem diety?

Na aptecznej półce znaleźć możemy dwa podstawowe typy preparatów dostępnych bez recepty: leki OTC i suplementy diety. W pierwszej chwili wyglądają zupełnie tak samo, część z nich nawet zawiera te same substancje czynne. Jednak różnic jest wiele i warto o nich pamiętać podczas wyboru odpowiedniego dla siebie preparatu.

Podstawowym faktem jest to, że suplement diety nie posiada właściwości leczniczych, ma za zadanie jedynie dodawać do diety brakujących składników odżywczych. Właściwości lecznicze posiada jedynie lek. Jest to kluczowa różnica, szczególnie dla pacjentów, którzy szukają produktu do stosowania w przebiegu różnych schorzeń, a więc zależy im na jego właściwościach leczniczych. 

Poza tym, zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi lek jest dopuszczony do obrotu na podstawie wieloletnich badań klinicznych dowodzących jego bezpieczeństwa oraz skuteczności, jest również regularnie kontrolowany przez odpowiednie organy Inspekcji Farmaceutycznej. Takie regulacje prawne nie dotyczą suplementów diety, nad którymi nadzór sprawuje Inspekcja Sanitarna, a dopuszczenie do obrotu następuje jedynie po zgłoszeniu projektu opakowania, bez obowiązku dostarczenia jakichkolwiek badań dotyczących skuteczności lub bezpieczeństwa stosowania.

© 2016 Woerwag Pharma Polska Sp. z o. o. - Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia produktów leczniczych. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Przed użyciem produktów leczniczych prezentowanych na stronie pacjent musi skonsultować się z lekarzem i farmaceutą oraz zapoznać się z informacją dołączoną do leku. Pełne informacje dotyczące produktów leczniczych prezentowanych na stronie internetowej znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz w ulotce dołączonej do produktu leczniczego. Proszę również zwrócić uwagę na informacje dotyczące praw autorskich.

Dowiedź się więcej