Witamina B12 a nowoczesny styl życia

PRZEGLĄD TEMATÓW

Stresujące i kryzysowe sytuacje, takie jak egzaminy lub trudne wyzwania zawodowe, zwiększają zapotrzebowanie naszego organizmu na witaminę B12. W naszym życiu musimy niekiedy stawić czoła trudnym wyzwaniom, które znacząco wpływają na nasz stan psychiczny i emocjonalny, zwłaszcza jeżeli towarzyszy im długotrwały, przewlekły stres. Jeżeli musimy radzić sobie z trudnymi sytuacjami, nasz organizm potrzebuje większej ilości witaminy B12. Z jednej strony mamy do czynienia ze zmniejszonym wchłanianiem i mniej skutecznym wykorzystywaniem przez organizm witaminy B12 i innych składników odżywczych, ponieważ zmniejsza się ukrwienie układu pokarmowego i zmienia się skład soków żołądkowych. Z drugiej strony w warunkach silnego pobudzenia umysłowego i emocjonalnego organizm zużywa większą ilość witaminy B12 do produkcji neuroprzekaźników i hormonów. Zwiększona produkcja serotoniny, adrenaliny, noradrenaliny i innych hormonów znacznie zwiększa zapotrzebowanie na witaminę B12, co może prowadzić do niedoborów tej substancji wynikających z niedostatecznej podaży. Wówczas mamy do czynienia z mechanizmem błędnego koła.

Włókna nerwowe są chronione otoczką mielinową, która pełni funkcję analogiczną do izolacji przewodów elektrycznych. Otoczka mielinowa zapewnia prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych. Niedostateczna ilość witaminy B12 może sprawić, że osłonki włókien nerwowych będą regenerować się wolniej lub nie będą regenerować się wcale. Jeżeli otoczka mielinowa obumrze, włókna nerwowe nie będą właściwie chronione, co spowoduje zaburzenia przewodzenia, również w rdzeniu kręgowym i mózgu. Witamina B12 bierze też udział w wytwarzaniu hormonów i neuroprzekaźników, które są niezbędne do utrzymania równowagi i sprawności umysłowej. Jej niedobór może wywołać pierwsze objawy zaburzeń umysłowych. Wykryty niedobór może prowadzić do długofalowych, nieswoistych skutków, takich jak problemy z pamięcią, zaburzeń koncentracji i stanów depresyjnych. Osoby cierpiące na niedobór witaminy B12 mogą być w złym nastroju i nie radzić sobie z codziennym stresem. Jeżeli zaburzenia nastroju i brak równowagi psychicznej utrzymują się przez długi okres, w skrajnych przypadkach mogą skutkować demencją, ciężką depresją i fizycznym paraliżem. 

Witaminy z grupy B, a w szczególności witamina B12, „koi nerwy”, ponieważ dba o prawidłowe działanie układu nerwowego i bierze udział w procesach wzrostu i regeneracji komórek nerwowych. Ponadto witamina B12 odgrywa podstawową rolę w procesach przemiany materii, a prawidłowy poziom witaminy B12 w organizmie sprawia, że czujemy się mniej zmęczeni i apatyczni. W badaniu przeprowadzonym przez Australian Swinburne University of Technology w Melbourne wykazano, że osoby, które przez kilka tygodni przyjmowały witaminy z grupy B (w tym m.in. witaminę B12) o 20% lepiej radziły sobie ze stresem i wyzwaniami dnia codziennego niż osoby z grupy kontrolnej. 

Odpowiedni podaż witaminy B12 sprawia, że jesteśmy lepiej przygotowani na stres w codziennym życiu, który nadmiernie nie obciąża systemu nerwowego. Obciążenie nie zmienia się natychmiast w przeciążenie, a niedostateczna podaż witaminy B12 – w stan niedoboru. Jednak w sytuacji, w której rozpoznanemu niedoborowi witaminy B12 towarzyszą objawy, włączenie odpowiedniej terapii przepisanej przez lekarza może szybko złagodzić występujące zaburzenia. Jeżeli układ nerwowy był narażony na zbyt wysokie obciążenia, może szybko się zregenerować. Niedobór witaminy B12 grozi bardzo poważnymi konsekwencjami, zatem warto podjąć stosowane kroki, nawet jeżeli ilość przyjmowanej witaminy B12 jest tylko nieznacznie niższa niż zalecana dawka.

Zalecane dziennie spożycie witaminy B12 u zdrowej osoby dorosłej wynosi 3 µg, bez względu na wiek i płeć. Niedobór witaminy B12 występuje niezwykle rzadko u osób przestrzegających zdrowej diety, ale może grozić osobom narażonym na długotrwały stres. W takim przypadku zaleca się stosowanie profilaktyki niedoboru witaminy B12. Rozpoznanie niedoboru witaminy B12 wymaga konsultacji z lekarzem, który przedstawi dostępne opcje leczenia. Zapotrzebowanie na witaminę B12 wzrasta w okresie ciąży i karmienia piersią – wówczas zalecana dawka wynosi od 3,5 do 4,0 µg witaminy B12. Na początku ciąży ginekolog przedstawia każdej pacjentce wskazówki dotyczące zdrowej diety, uwzględniające zwiększone zapotrzebowanie na określone składniki odżywcze w tym szczególnym okresie życia. 

Witamina B12 zasadniczo występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, wątroba, jaja i ryby, a dieta wegańska może być uboga w ten składnik odżywczy. Wiele osób stosujących dietę wegańską zwraca większą uwagę na to, co jedzą, i jakie składniki zawierają jedzone przez nich pokarmy. Okazuje się zatem, że weganie bardzo rzadko cierpią na niedobory witaminy B12, ponieważ dbają o jej podaż poprzez suplementację. 

Do grupy ryzyka zalicza się osoby starsze, zwłaszcza seniorów mieszkających w domach opieki. Dieta osób w podeszłym wieku jest zwykle jednostajna, a dodatkowo osoby starsze często cierpią na brak apetytu. Niektóre choroby mogą powodować zaburzenia wchłaniania mikro i makroelementów z pożywienia (również witaminy B12), podobnie jak przewlekłe stosowanie niektórych leków, na przykład leków na cukrzycę typu 2. Lekarze rzadko upatrują przyczyn pogorszenia pamięci, zaburzeń chodu i splątania w zbyt niskiej podaży i niedoborze witaminy B12. 

Jeżeli ze względu na sytuację życiową nasz organizm może potrzebować większej niż zwykle ilości witaminy B12, warto rozważyć stosowanie suplementacji. Należy jednak pamiętać, że wprowadzenie suplementacji w odpowiedzi na pierwsze objawy niedoboru wymaga uprzedniej konsultacji lekarskiej. Lekarz rodzinny może zdiagnozować niedobór witaminy B12 i przepisać odpowiednią suplementację. Na początkowym etapie leczenia lekarz może zalecić przyjmowanie bardzo wysokich dawek witaminy B12 (1000 µg). Witamina przenika przez ściany jelita dzięki gradientowi stężeń. W ten sposób nasz organizm wyrównuje poziom witaminy B12 i uzupełnia jej zapasy. Organizm wydala nadwyżkę, zatem przyjmowanie witaminy B12 nie grozi przedawkowaniem. Działania niepożądane w postaci rzadkiego typu trądziku mogą wystąpić wyłącznie w przypadku wstrzykiwania witaminy B12 bezpośrednio do mięśni.

© 2016 Woerwag Pharma Polska Sp. z o. o. - Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia produktów leczniczych. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Przed użyciem produktów leczniczych prezentowanych na stronie pacjent musi skonsultować się z lekarzem i farmaceutą oraz zapoznać się z informacją dołączoną do leku. Pełne informacje dotyczące produktów leczniczych prezentowanych na stronie internetowej znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego oraz w ulotce dołączonej do produktu leczniczego. Proszę również zwrócić uwagę na informacje dotyczące praw autorskich.